Za nocleg w kabinie tira kierowcy należy się ryczałt

W przedstawionej uchwale Sąd Najwyższy podkreślił, iż zapewnienie pracownikowi - kierowcy samochodu ciężarowego, odpowiedniego miejsca do spania w kabinie tego pojazdu, podczas wykonywania przewozów w transporcie międzynarodowym, nie stanowi zapewnienia przez pracodawcę bezpłatnego noclegu w rozumieniu ówcześnie obowiązującego rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002 roku w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju. Powyższe stanowisko utrzymał również Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 7 października 2014 roku.
Należy zaznaczyć, iż Sąd Najwyższy stwierdził, że zapewnienie kierowcy wykonującemu przewozy w międzynarodowym transporcie drogowym odpowiedniego miejsca do spania w kabinie samochodu ciężarowego, czyli wyposażenie samochodu w odpowiednie urządzenia np. leżankę, klimatyzację, ogrzewanie itp., pozwala na wykorzystanie przez kierowcę w samochodzie dobowego (dziennego) odpoczynku, ale nie oznacza zapewnienia mu przez pracodawcę bezpłatnego noclegu.
Stosownie do powyższego, kierowcy na podstawie § 16 obecnie obowiązującego rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 29 stycznia 2013 roku w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej, przysługuje zwrot kosztów noclegu podczas podróży zagranicznej. Wartość ryczałtu odpowiada wysokości przedstawionego przez kierowcę rachunku hotelarskiego przy uwzględnieniu limitów przewidzianych dla poszczególnych państw  (łącznie 112 pozycji), co wynika z załącznika do ww. rozporządzenia. I tak np. dla Francji limit za nocleg wynosi 180 EUR, dla Kazachstanu – 140 EUR, dla Rosji – 200 EUR, a dla Wielkiej Brytanii – 200 GBP. Co więcej, ryczałt za nocleg należy się kierowcy niezależnie od tego, czy faktycznie poniósł on koszty związane z przenocowaniem, czy też nie. Co się zatem dzieje, gdy kierowca nie przedstawi takiego rachunku? W takim wypadku kierowcy przysługuje zwrot kosztów w wysokości 25% limitu ustalonego dla poszczególnego państwa. Warto zaznaczyć, że zwrot kosztów noclegu dotyczy nie tylko podróży zagranicznych, ale i również podróży krajowych (§ 8 ww. rozporządzenia).
Należy podkreślić, że powyższe przepisy ustalają minimalny standard świadczeń przysługujących kierowcom. Tym samym zasady zwrotu ryczałtu za nocleg mogą zostać określone na korzystniejszych warunkach i wysokości np. w umowie o pracę, układzie zbiorowym pracy lub innych przepisach prawa pracy. Co więcej, kierowcy mogą domagać się wypłaty ww. ryczałtów za okresy nawet do 3 lat wstecz.

Należy jednak zaznaczyć, że dochodzenie przed sądem powyższych roszczeń może się wiązać się z przeprowadzeniem złożonego postępowania dowodowego, w tym skrupulatnego udokumentowania stosunku pracy oraz przebytych przejazdów. Artykuł nie zawiera też wszystkich informacji w tym zakresie, dlatego też w indywidualnych przypadkach zawsze można zwrócić się o pomoc do doświadczonego radcy prawnego, który będzie służył fachowym wsparciem.

Artur Zawolski, radca prawny,
Katarzyna Ignatowicz-Dębska – Aplikant radcowski